Αρχείο κατηγορίας Κρήτη

Και τι είναι άραγε η ζωή; Στιγμές! Δεν το ξέρουμε; Και βέβαια το ξέρουμε κι αλίμονο αν προκύπτουν πράγματα κι αρνούμαστε συνειδητά να τα ζήσουμε. Δείτε το Ρέθυμνο, μόλις προχθές! Δεν γνωρίζουμε τον φωτογράφο που τράβηξε αυτές τις φωτογραφίες και τις δημοσίευσε στην Ομάδα “Πάμε Ρέθυμνο”. Απογευματάκι καθώς τελειώνει μια μέρα. Όμορφες στιγμές.

Τα φωτογραφικά καρέ είναι στον ίδιο δρόμο, την παραλιακή. Τα καλοκαίρια αυτός ο δρόμος σφύζei από ζωή και τώρα, χειμωνιάτικα δεν κυκλοφορεί ψυχή! Ακόμα κι ο φωτογράφος πρέπει να ήταν μέσα σε αυτοκίνητο. Μια πολύ μικρή διαδρομή καταγράφει, αλλά είναι γεμάτη ευαισθησία και ομορφιά! Ας είναι καλά που είχε την έμπνευση και τη μοιράστηκε μαζί μας.

Τι να ήταν άραγε αυτό που τον (ή την) οδήγησε να κάνει “κλικ” στη μηχανή του (της); Ο βαρύς συννεφιασμένος καιρός, το χωρίς κανένα πρόσωπο ανθρώπου τοπίο, αυτή η απόλυτη χειμωνιάτικη ηρεμία που δεν την συναντάς συχνά, ακόμα και σε μια επαρχιακή πόλη όπως είναι το Ρέθυμνο; Δεν θα το μάθουμε ποτέ. Προβληματισμούς καταγράφουμε.

Αντιγράφουμε από το δελτίο Τύπου της ΕΡΤ: Στο νέο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «45 Μάστοροι 60 Μαθητάδες» που θα προβληθεί την Κυριακή 18 Φεβρουαρίου, στις 15:30 στην ΕΡΤ3, ταξιδεύουμε στο χωριό Θραψανό της Κρήτης κι ανακαλύπτουμε τα μυστικά της παραδοσιακής αγγειοπλαστικής. Ας το βάλουμε στο πρόγραμμα μας να το δούμε… Αν δεν το είδατε στην τηλεόραση, δείτε το ΕΔΩ.

Κληρονόμοι των μινωιτών αγγειοπλαστών, οι θραψανιώτες μάστοροι συνεχίζουν να δημιουργούν κεραμικά στα πολυάριθμα εργαστήρια που λειτουργούν μέσα και γύρω από το χωριό τους, βγαλμένα στην κυριολεξία μέσα από τη γη τους. Τι συμβαίνει ακριβώς με τα θραψανιώτικα αγγειοπλαστικά και τι τα κάνει τόσο ξεχωριστά;

Η δημοσιογράφος  Ήρα Κατσούδα επισκέπτεται το Θραψανό, ένα χωριό νότια του Ηρακλείου (στην πραγματικότητα, στο κέντρο της Κρήτης) που ζει και αναπνέει στο ρυθμό των δεκάδων τροχών που γυρνούν στα εργαστήρια αγγειοπλαστικής όλη μέρα, αλλά και των καμινιών που φεγγοβολούν τις νύχτες. Οι φωτογραφίες είναι από το Δελτίο Τύπου της ΕΡΤ…

Μαζί με την Ήρα, ο θεατής θα παρακολουθήσει πώς δημιουργείται ένα αγγειοπλαστικό από την εξόρυξη και την ανάμειξη του χώματος που θα του χαρίσει τα ιδιαίτερα στοιχεία του, ως το πλάσιμο, το σήκωμα, το τελείωμα και το στέγνωμα του καθενός από αυτά, πριν στοιβαχθεί με προσοχή στο τεράστιο καμίνι που θα χρειαστεί να ξεπεράσει τους 1000 βαθμούς για να το ψήσει σωστά.

Τις φωτογραφίες τις είδαμε δημοσιευμένες από τον δραστήριο Πολιτιστικό Σύλλογο του χωριού μου. Και μας άρεσαν πολύ. Κάτι ετοιμάζουν… Υποψιαζόμαστε. Αλλά δεν ζούμε εκεί για να δούμε το έργο ολοκληρωμένο. Παρακολουθούμε εδώ τις προσπάθειες των μελών του να στήσουν τα πιθάρια σε μια ιδιόμορφη κατασκευή.

Είναι στην πλατεία του χωριού. Και βλέπουμε ότι χρησιμοποιούν ακόμα και τεχνικά μέσα. Το κλαρκ σίγουρα παίζει κάποιο πολύ υποβοηθητικό ρόλο, αν κρίνουμε από αυτό που προσπαθούν να φτιάξουν. Τα πήλινα είναι εύθραυστα, αλλά αυτοί εκεί, επιμένουν. Τους χαίρομαι! Δείχνουν αποφασισμένοι να φτιάξουν ότι έχουν στο μυαλό τους.

Τελικά εξελίχθηκε σε κάτι πολύ ψηλά. Τέσσερα διαζώματα, επαρκώς στερεωμένα και δεμένα, για να μην έχουν φόβο ούτε από τον αέρα, ούτε από άλλο παράγοντα. Τα μικρά παιδιά στο βάθος κάθονται και παρακολουθούν όλη τη διαδικασία. Τολμηροί και αποφασιστικοί αποδεικνύονται οι συντοπίτες μου.

Αυτή είναι η κατάσταση που επικρατεί στο χωριό, τέλη Νοέμβρη, αρχές του Δεκέμβρη. Η γη απότιστη από τις λίγες βροχές δυσκολεύεται να βγάλει το πράσινο που άλλες χρονιές τέτοια εποχή βλάστιζε τόσο ώστε δυσκολευόσουν να απλώσεις τα μπαγκάλια (πανιά) για το ράβδισμα των ελιών. Και κοίτα να δεις, τώρα που είναι έτσι βολικά, δεν υπάρχουν ελιές!

Μόλις τώρα αρχίζει να βγάζει χορτάρι… Κι αυτό έχει πολλαπλές επιπτώσεις σε όλη τη φύση. Δεν υπάρχουν, ας πούμε, μανιτάρια. Ούτε ο Αγησίλαος που ξέρει πού μπορεί να τα βρει και άλλες φορές τα τρώγαμε, τώρα δεν υπήρχαν ούτε για δείγμα. Μια ξερή φύση που αγκομαχά να ζήσει. Τουλάχιστον τα λιόδεντρα μη ξεραθούν κι αυτά.

Και δεν είναι μόνο τα χωράφια… Παντού, το ίδιο πρόβλημα. Εδώ στη φωτογραφία πρόκειται για έναν ακάλυπτο χώρο οικοπέδου, μέσα στον οικισμό. Ε, όπως βλέπετε κι εσείς, ίδια είναι ακριβώς τα πράγματα. Ίσως με τις τελευταίες βροχές, γίνει κάτι. Αλλά είναι τόσο διψασμένα τα χώματα που θα χρειαστεί καιρό για να συνέλθει η γης.

Άλλο ένα στιγμιότυπο από τα λιόφυτα. Είναι παρμένο κάπου κοντά στην Μπάρκα, κατά Άγιο Νικόλαο μεριά. Απλά ενίσχυσε τη διαπίστωση μου ότι συμβαίνει κάτι που κανονικά θα έπρεπε να ανησυχεί και να προβληματίζει τους ανθρώπους. Αλλά εκείνοι, στον κόσμο τους, πιστεύουν ότι απλώς είναι μια κακή χρονιά που θα περάσει. Μακάρι να ήταν έτσι τα πράγματα. Αλλά φοβάμαι πως είναι πολύ πιο δύσκολα…

Υπάρχουν κι αυτά! Το χωριό δεν είναι μόνο παλιά γκρεμισμένα σπίτια, δοκιμασμένα από τον μεγάλο σεισμό τον Σεπτέμβρη του 2021. Είναι και νέα, σύγχρονα, όμορφα σπίτια, φτιαγμένα από ανθρώπους που μπορούν ακόμα να κάνουν σχέδια και όνειρα για τη ζωή. Άνθρωποι που θέλουν και ίσως τα καταφέρουν, να μείνουν σε μια κατοικία που να καλύπτει τις στοιχειώδεις ανάγκες, για μια ανθρώπινη διαβίωση.

Ξεχωρίζουν ανάμεσα στα κλασικά πετρόχτιστα μονόροφα σπίτια που υπάρχουν ακόμα και αν είναι βαριά λαβωμένα. Καλοβαμμένα, φροντισμένα με ευρύχωρες αυλές και με καλό σχεδιασμό για να βολεύουν και να είναι εργονομικά. Μ’ αρέσουν! Και κάτι τέτοιο ονειρευόμουν να φτιάξω κι εγώ στο πατρικό μου. Αλλά, διαπίστωσα, πως δεν είναι μόνο θέμα χρημάτων, αν και μπορεί να χαλάσει κανείς πολλά, χωρίς να έχει το αναμενόμενο αποτέλεσμα.

Τις φωτογραφίες που βλέπετε στο σημερινό σημείωμα τις έβγαλα από τις βόλτες στο χωριό μου. Δεν ξέρω σε ποιον ανήκουν (εκτός από αυτήν που λέει ότι πρόκειται για τον Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό) και στόχος δεν είναι προβάλλω το κατόρθωμα του ιδιοκτήτη του. Όχι! Απλά μου άρεσαν. Είχαν κάτι πάνω τους που τα έκανε να ξεχωρίζουν. Ήμουν μόνο μου, χωρίς κάποιον που να μένει μόνιμα στα χωριό, ώστε να είναι σε θέση να μου δώσει συμπληρωματικές πληροφορίες. Όπως είπα, δεν τις ήθελα και δεν τις επεδίωξα.

Αυτές τις κληματαριές τις είδα στο χωριό… Εμείς στο Θραψανό, το κλίμα με τα επιτραπέζια σταφύλια, το λέμε κρεβατίνα και τα προϊόντα της απορροφούνται στην ξένη κυρίως αγορά, ένα μεγάλο μέρος στη Γερμανία. Ψηλά, όπως είναι τα κλίματα, με την υποστήριξη των στύλων, έχουν το πλεονέκτημα να μην ακουμπούν τα σταφύλια στη γη, με αποτέλεσμα να είναι πολύ καλά, ποιοτικά.

Αλλά τώρα είμαστε εκτός εποχής. Τα σταφύλια, ακόμα και τα δεύτερα, τα καμπανάκια, έχουν τελειώσει. Και φτάνει η ώρα που τα φύλλα κιτρινίζουν, ξεραίνονται και πέφτουν. Το κλίμα είναι γυμνό, οπότε μπορεί να κλαδευτεί και να γίνει την Άνοιξη, εκείνο που θα δώσει νέο καρπό, εκεί κατά τον Αύγουστο. Κατέγραψα αυτές τις εικόνες, επειδή είχα μνήμες.

Η κρεβατίνα στη φωτογραφία είναι κοντά στο πατρικό μου. “Έπεφτα” πάνω της, κάθε φορά που πήγαινα στο φούρνο να πάρω κάτι ή να πετάξω σκουπίδια, από την καθαριότητα τους σπιτιού στους κάδους του Δήμου Μινώα, που τους άλλαξαν θέση και τους συγκέντρωσαν κοντά στα γηπεδάκια. Και μου άρεσε όλο αυτό, στη φάση που βρίσκονται.

Είμαστε πια σπίτι μας, επιστρέψαμε ύστερα από δυο βδομάδες στο χωριό μου Θραψανό, γεμάτοι αναμνήσεις. Κρατάμε ένα σάκο από όμορφες αναμνήσεις σε φωτογραφικό υλικό, οπότε θα χρειαστεί λίγο χρόνο για να το αποτυπώσουμε εδώ στον ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗ. Αλλά σήμερα σας έχουμε δρόμους. Που περπατήσαμε όσο είμαστε εκεί, πολλές φορές.

Αυτός είναι ο περιφερειακός δρόμος που οδηγεί στο Ηράκλειο και στο Αρκαλοχώρι. Περνάει εξω από το σπίτι μου και με μια μικρή παράκαμψη οδηγεί και στο παλιό δημαρχείο Θραψανού. Τον έχουμε περπατήσει πολλές φορές στις λίγες μέρες που μείναμε, καθώς είχαμε να κάνουμε πολλά πράγματα. Πήγαμε πολλές φορές στο Ηράκλειο για δουλειές.

Η διασταύρωση, όπου αριστερά οδηγεί προς το Ηράκλειο και δεξιά στην κεντρική είσοδο του Θραψανού. Ίσια μπροστά η Περβόλα. Εκεί είχαμε τον κήπο μας, όταν ήμουν μικρός. Οπότε αυτό τον δρόμο, χωματένιο τότε, τον είχα κάνει πάρα πολλές φορές. Ασφαλτοστρωμένος, σήμερα και σε καλή κατάσταση, όπως μπορείτε να δείτε και μόνοι σας…